Verandering is de enige constante. De Griekse filosoof Heraclitus zei het zo’n 2500 jaar geleden al. Toch zijn we er niet zo goed in. Grofweg 70 procent van de verandertrajecten mislukt. Fusies, cultuurverandering en IT-projecten hebben het hoogste faalpercentage. De voornaamste oorzaken: geen draagvlak en een gebrekkige aanpak. Een veelgemaakte fout in de praktijk? Het overslaan van een grondige stakeholderanalyse, terwijl dat juist het vertrekpunt moet zijn voor de aanpak en communicatie bij verandering.
In nagenoeg elke boardroom valt regelmatig het woord stakeholders, of beter nog het begrip stakeholdermanagement. Het staat voor het managen van alle belanghebbenden. Een klus van jewelste. Want als bedrijf heb je er nogal wat. Je medewerkers, leveranciers, klanten, partners, overheden, omwonenden, etc. Een dagtaak, zeker in het geval van een ingrijpende verandering.
Weerstand is betrokkenheid
Elke verandering roept namelijk weerstand op. Maar besef ook dat weerstand de grootste vorm van betrokkenheid is. Na talrijke opleidingen, trainingen, maar vooral een kwart eeuw praktijkervaring, weet ik dat als geen ander. Zo zijn mij altijd twee uitspraken bijgebleven:
“Dwarsliggers houden de trein op het spoor”
“De grootste weerstand bij veranderingen is de weerstand van het management tegen de weerstand”
Dit af en toe tegen mezelf zeggen én bespreekbaar maken tijdens veranderprocessen doet verbazingwekkend vaak wonderen.
Speel geen verloren wedstrijd
Weerstand kun je van tevoren identificeren. Zo ook voor- en tegenstanders. Je kunt hier in je veranderaanpak en -communicatie je voordeel mee doen. Begin hier niet pas mee als je ermee geconfronteerd wordt. Dan sta je namelijk al met 2-0 achter en moet je van goeden huize komen om die belanghebbenden alsnog mee te krijgen. Zorg dat je de stakeholderanalyse hebt gedaan als je met elkaar aan de tekentafel zit om de aanpak en kernboodschappen te bepalen.
Stappenplan stakeholderanalyse
Doorloop onderstaande stappen en je hebt goud in handen voor je veranderaanpak en -communicatie!
Stappenplan stakeholderanalyse
Stap 1: Wie
Bepaal wie je stakeholders zijn. Wie zijn de betrokkenen en belanghebbenden?
Stap 2: Houding/gedrag stakeholders
Beschrijf per stakeholder welke houding en gedrag je verwacht. Typeer het in termen van:
- Meewerkend
- Neutraal
- Twijfel
- Tegenwerkend
Stap 3: Belang
Beschrijf per stakeholder wat het belang is bij die houding en gedrag, wat hij/zij te winnen of verliezen heeft en of er relaties zijn met andere voor-/tegenstanders van de verandering.
Stap 4: Invloed
Beschrijf per stakeholder of hij/zij de macht heeft om de verandering positief/negatief te beïnvloeden, zowel formeel als informeel.
Stap 5: Eisen
Beschrijf per stakeholder de eisen of voorwaarden om steun te verlenen aan de verandering.
Stap 6: Argumentatie
Beschrijf per stakeholder de argumenten om te twijfelen of voor, tegen of neutraal te zijn.
Stap 7: Projectfase
Beschrijf per stakeholder of zijn/haar houding gekoppeld is aan één (of meer) projectfase(n).
Behoefte aan zo’n stakeholderanalyse, advies en ondersteuning bij de aanpak en communicatie van ingrijpende veranderingen? Wij helpen je van analyse, strategie, uitvoering tot en met evaluatie. Neem contact met ons op.
Jos werkt al zo’n 25 jaar in het communicatievak. Als account director, manager en strateeg krijgt hij energie van inhoudelijk complexe uitdagingen. Vernieuwen en veranderen maken hem enthousiast.
